Archief- en gedrukte bronnen


Archiefbronnen

Prostitutieregisters van Breda


---------- Nederland -----------

Archieven.nl

Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)

 CBG - Centrum voor familiegeschiedenis


Drents Archief
  • 0921   Oud-Archief van de gemeente Assen
    inv. nrs 1117 Register van publieke vrouwen (volgens art 2 en 5 van de verordening van 24 november 1860), inclusief een Register van aantekening omtrent de visitatiën van publieke vrouwen door de geneesheer die de gemeente daarmee belast; 1860 - 1869.
Erfgoed Leiden en Omstreken (EL)
Gemeentearchief Venlo
Groene Hart Archieven
Groninger Archieven
  • 1399 Gemeentebestuur van Groningen (1), 1816 - 1916
    Inv nrs 3183, 3185, 3188 -> Verordeningen uit de jaren: 1884, 1886 en 1899.
    Inv. nr 7175 -> Vaststelling en naleving verordening 27 juli 1861, met reglement op het toezicht op publieke vrouwen en bordelen. Met bijlagen, 1813 en 1836. 1854-1864 en z.d


Haags Gemeentearchief

     0432-01 Gemeentepolitie
  • inv nr 6591 Reglement op de publieke huizen en publieke vrouwen en op de geldelijke retributies ten behoeve van het Syphilitisch Ziekenhuis, 1827
  • inv nr 6592 en 6593 Rekeningen van de geldelijke retributies van publieke vrouwen en houders van publieke huizen, 1831-1850
  • inv nr 6594 Register van achterstallige retributies van publieke vrouwen en houders van publieke huizen, 1849
    0352-01 Stadsbestuur van 's-Gravenhage
  • Inv. nr 1500 Reglement op de publieke huizen en publieke vrouwen, alsmede betreffende de bijdragen voor het syphilitisch ziekenhuis, 1828
    0354-01   Bevolkingsregister gemeente Den Haag
  • 2740 dl 256: Hotels, logementen, restaurants, kostscholen en bordelen, 1895-1910


Historisch Centrum Overijssel
  • 0724 Gemeentepolitie Zwolle
    inv. nrs 785-786 Registers van publieke vrouwen, 1889-1900.
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG)
  • Nationaal Comité van Instellingen voor Zedelijke Volksgezondheid 1877- 1980.
    inv nr 20 (interview van politiecommissaris Balkestein met prostituees in Nederland)

Koninklijke Bibliotheek

 Museum Boerhaave (Leiden)
Nationaal Archief


Noord-Hollands Archief (NHA)
  • Krantenviewer: o.a. Haarlems Dagblad en Haarlemsche Courant en adresboeken
  • Bevolkingsregister 1849-1859
    Zoek bij Alle Velden op: "publieke vrouw"
  • Gemeentebestuur Haarlem, 1813 - 1957.
    - Dienstboderegisters: inv nrs 2700G - 2708G.
    - Jaarverslagen gemeente, inv 623 - 658.
    - Besloten vergaderingen Gemeente, inv nr 280.
    - Beschikkingen van de Burgemeester, inv nrs 521 - 524.
  • Gemeentepolitie
    inv. nr 5
  • Archief Burgerlijk Armbestuur, 1856 - 1892
    inv. nr 65-2
  • Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van de geneeskunst
    inv. nr 3 en 4.
  • Namenindex veroordeelden arrondissementsrechtbank Haarlem 1838-1910
Regionaal Archief Alkmaar


Regionaal Archief Nijmegen
  • (Bibliotheeknr:) N 192 - Reglement op de zoogenaamde publieke huizen en publieke vrouwen binnen de stad Nijmegen: 29, in: Publicatie. Beveiligen van de stadswandeling uit 1844.
  • (Bibliotheeknr:) N 191 - Reglement op de zoogenaamde publieke huizen en publieke vrouwen binnen de stad Nijmegen : 33, in: Ordonnantiën uit 1844.
  • (Bibliotheeknr:) Br 1184 Opheffing van de openbare huizen van ontucht te Nijmegen: stukken betreffende het hiertoe strekkend voorstel aan den Gemeenteraad door J.P.S. Berends ingediend uit 1892.
  • (Bibliotheeknr:) Br 1175 Antwoord op de Memorie van Dr. Berends van de Afdeeling Nijmegen en omstreken der Maatschappij ter bevordering van Geneeskunst, in zake de prostitutie uit 1892.
  • Gegevens exploitanten en publieke vrouwen in Nijmegen, 1857-1867. Samengesteld door G.A. Boomsma.


Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL)
  • Archiefnr. 20.108A Gemeentepolitie Maastricht:
    inv.nr. 1299 Chronologisch-numeriek register van vrouwen die wensen te worden ingeschreven als publieke vrouw binnen de gemeente Maastricht met vermelding van de ligging van het publieke huis


Stadsarchief Amsterdam
Stadsarchief Breda
    Gemeentepolitie Breda, 1845-1936 (toegangsnr.: 0043.1)
  • Registers publieke vrouwen en bordelen, inv nr 846/847 (online via Dutchgenealogy.nl de jaren: 1879-1896 en 1897 - 1906).
  • Inschrijving, opsporing en uitzetting publieke vrouwen; controle bordelen, inv nr 848
  • Periodieke gezondheidscontroles op publieke vrouwen, inv nr 849 [niet meer aanwezig in het stadsarchiefarchief]
Stadsarchief Deventer
  • 0802 Geneeskundigen belast met geneeskundig toezicht op publieke vrouwen
    Inv nr. 5 Staten, houdende de namen van de wekelijks te visiteren publieke vrouwen, opgesteld op last van de commissaris van politie, december 1882 - november 1885
Stadsarchief Rotterdam

Streekarchief Voorne-Putten
  • 293 Gemeentepolitie Brielle:
    Inv nr: 137 Register van publieke vrouwen werkzaam in Brielle, ca. 1863-1870.
    Inv. nr: 138 138 Bewijs van inschrijving in het register der publieke vrouwen binnen de gemeente Brielle, met aantekeningen over gedane medische keuringen, 1864-1868.
Tresoar


 Universiteitsbibliotheek UvA 
  • Verzameling Heldring Reveil-Archief 


Utrechts Archief


 Van Gogh Museum

Zeeuws Archief


---------- België -----------

 Family Search
Felix Archief (Stad Antwerpen)

Stadsarchief Brussel
  • Politiearchief  
    • algemeen (reguleringen, posters)
      -> aanvraagnummers: Pol. 280 (periode: 1840-1877) en Pol. 268 (periode 1865-1879)
    • bulletins des étrangers (Brussel): 1879-1885
      -> aanvraagnummer: Pol. M.M.436 - Pol. M.M 448
    • verslagen verdachte huizen clandestiene prostitutie etc
      -> aanvraagnummer Pol. 281 (periode: 1844-1877)

 Stadsarchief St. Niklaas (link)
  • Modern Archief St. Niklaas (nr. 4420).
    Politietoezicht op de ontuchthuizen in de periode 1858-1887 met o.a. 
    • verzoeken om bordelen te openen, 
    • medische onderzoeken van prostituees en militairen (klanten)
    • verenigingen voor verbod prostitutie


------------ Overige Websites -------------

Krantenarchieven

Zoekmachines personen
  • Wie was wie (burgelijkse stand, bevolkingsregisters...)
  • Openarch.nl - open archieven
    (burgelijke stand, bevolkingsregisters, signalementsregisters etc)



Gedrukte bronnen

Nederland
  • Bergh, W. v. d., De strijd tegen de prostitutie ('s Gravenhage 1878).
  • Collard, W.L.A., De “handel in blanke slavinnen” (Amsterdam 1900) Proefschrift.
  • Winkler Prins, Anthony, Leven in 1870: Nederland aan de vooravond van de moderne tijd (Antwerpen 2011) Zie mijn blogpost 
Politiek - Wetgeving
  • Code Pénal / Wetboek van het strafregt (Amsterdam en Rotterdam 1810) (UB VU). Zie ook de fulltext Franse versie uit 1810.
  • Staatsbladen, 1848, 1851 (nr. 85), 1853 (nr. 83), 1865 (nr. 58), 1887, 1889 (nr. 48), 1911 (nr. 130), 1999 (nr. 464), 2000 (nr. 38).
Sociaal-cultureel
  • De Middernachtzendeling (UB UvA). 
  • Graaf, A. de, De waarde van Gestichten in den strijd tegen de prostitutie (Utrecht 1910). 
  • Lennep, M. F. v., Overzicht van het werk der Middernachtzending te Haarlem gedurende het tijdvak 1895-1896 (Haarlem 1897).
  • Mounier, G. J. D., Onderzoek naar de betekenis van statistiek der venerische en syphilitische ziekten bij de landmacht in het Koninkrijk der Nederlanden, ter beoordeling van de werking van plaatselijke verordeningen tot bestrijding dier ziekten door reglementering der prostitutie (Den Haag 1889).
  • Munster, J. N., In de duistere wereld. Grepen uit het werk der Nederlandsche Middernachtzending (Utrecht 1901).
  • Ringnalda, W., Niet vruchteloos: grepen uit het werk der Middernachtzending te Haarlem (Haarlem 1901).



* met dank aan Wout Spies

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Schoenen in de negentiende eeuw

Afbeelding
Rijgbottine 1895-1905, Nederland (hoflaarzenmaker) Foto: CvdV Onlangs hebben Chris en ik een bezoek gebracht aan het schoenenmuseum in Waalwijk . Nadat ik het vorig jaar een indruk van de lingerie uit de negentiende eeuw had gekregen, was ik nu benieuwd naar het schoeisel waar de vrouwen in die periode op liepen. Wat was de modetrend en in hoeverre deden prostituees daar aan mee?  De industriële revolutie leidde tot grote verandering in de schoenenindustrie. Behalve de werkplaatsen waar nog veel met de hand werd gewerkt, ontstonden er in de tweede helft van de negentiende eeuw steeds meer fabrieken met stoommachines. De fabrikanten verdienden goed aan de verkoop van schoenen in een periode waarin de economie opbloeide. Welke impact hadden de ontwikkelingen op de mode?
Ga naar het volledige artikel »

Ongewenste buitenlandse prostituees in Amsterdam, 1874-1897

Afbeelding
Als je vanuit het buitenland eind negentiende eeuw in Amsterdam arriveert om er een tijd te wonen, dan heb je volgens de Vreemdelingenwet een reis- en verblijfspas nodig die je moet aanvragen bij het politiebureau. Met dit officiële document kun je dan drie maanden in de hoofdstad wonen en het vervolgens nog eens drie maal verlengen. Als je beroep echter verband houdt met prostitutie wordt de aanvraag standaard afgewezen, ook al is  in die periode  prostitutie legaal in Nederland. De regels op dit gebied worden echter decentraal bij gemeenten belegd. En hoewel er in Amsterdam voorstellen worden gedaan, worden de plannen om prostitutie te reguleren door de raad verworpen. Men vreest namelijk dat opgelegde regels juist zullen leiden tot een toename van illegale prostitutie in de stad. (1)   Het  Stadsarchief Amsterdam  heeft een apart register van geweigerde verzoeken van reis- en verblijfspassen aan buitenlandse vrouwen tussen de jaren 1874 en 1897. Het beroep w...
Ga naar het volledige artikel »

Choker sierraad en prostitutie

Afbeelding
In 2016 kreeg ik de vraag van een journalist of negentiende-eeuwse vrouwen die een lint om hun nek droegen (of een "choker" zoals het werd genoemd) prostituees waren? Aanleiding was een hernieuwde belangstelling van dit type halsketting onder beroemdheden en tieners. Zelfs nu, vijf jaar later, omschrijft Harpers Bazar een choker als een van de trends in de mode. Een paar weken terug kwam tijdens een online lezing over de Belle Epoque in Parijs de choker ter sprake. Dit deed me denken aan de vraag  en ik ben op zoek gegaan naar een antwoord.(1) Volgens Encyclopaedia Britannica is de definitie van een choker: een halsketting die nauw om de nek past als een nauwsluitende, hoge kraag. Het Britse naslagwerk legt bovendien uit dat de choker in de negentiende eeuw populair werd. In zijn vroegste vorm had de ketting één of meerdere rijen parels. Halverwege de eeuw kwam de choker met een fluwelen band waarop een speld of parel was gespeld in de mode. De rood lint versie die vrouw...
Ga naar het volledige artikel »