Wat is een prostituee? Nieuwe uitgave encyclopedie uit 1870

Wat is de definitie in de negentiende eeuw van "prostituees" of "publieke vrouwen", zoals ze vaak in archiefbronnen genoemd worden? Voor Haarlem keek ik in eerste instantie in de plaatselijke politieverordening op de prostitutie van 1866. Van de betekenis werd ik echter niet wijzer. Prostituees werden omschreven als: "vrouwen die zich aan prostitutie overgeven".(1) De volgende vraag is dan: wat is de betekenis van prostitutie in die tijd?

Een woordenboek of encyclopedie uit die periode zou uitkomst kunnen bieden. Onlangs werd een deel van de eerste Winkler Prins Encyclopedie opnieuw uitgegeven in boekvorm. Het werk stamt uit 1870 en werd destijds geschreven door een doopsgezinde predikant uit Veendam, Anthony Winkler Prins. In 11.000 pagina's beschreef hij de wereld die vervolgens in 15 delen werden uitgebracht. De redactie van de huidige Winkler Prins selecteerde 300 artikelen uit het werk en publiceerde het in het boek: Leven in 1870: Nederland aan de vooravond van de moderne tijd. (2) Ook de betekenis van "prostitutie" wordt daarin beschreven.

"Prostitutie noemt men de handelwijze van personen van het vrouwelijk geslacht, die voor geld hun ligchaam prijs geven tot het bedrijven van ontucht..." (3)

(1) Zie noot 11 uit mijn scriptie.
(2) Anthony Winkler Prins, Leven in 1870: Nederland aan de vooravond van de moderne tijd (Antwerpen 2011). 
(3) Winkler Prins, Leven in 1870, 91.