Olympia van Manet: een sociaal en seksueel taboe

Toen ik naar informatie zocht over chokers, kwam ik een serie interessante online lezingen reeks over het schilderij Olympia van Manet tegen. Een van de afleveringen  gaat over prostitutie en samenleving in de tweede helft van de negentiende eeuw en heeft als titel: een sociaal en seksueel taboe.

De organisatie verantwoordelijk voor de video's is Art d'Histoire. Door voor een collegevorm te kiezen wil het bedrijf met name studenten en academici bereiken. De presentaties bevatten daarom ook verwijzingen naar voornamelijk primaire (gedrukte) bronnen en volgens de website is een team van historici en filosofen verantwoordelijk voor de inhoud. De namen van deze onderzoekers worden echter niet op de site genoemd. 

Alle lezingen worden in het Frans gegeven door Lisa Martinot. Haar presentatievaardigheden zijn uitstekend en de inhoud is boeiend en goed onderzocht. Helaas is de Engelse versie niet meer online beschikbaar. De toevoeging die ik heb aan deze specifieke lezing over prostitutie is dat ik een paar uitstekende historische studies over dit onderwerp mis. De betrokken academici moeten ze toch gelezen hebben? Bijvoorbeeld:

  • Bakker, N., et al., Splendeurs et misères: Images de la prostitution 1850-1910 (Paris 2015).
  • Clayson, H., Painted Love: Prostitution in French Art of the Impressionist Era (2nd ed.; New Haven 2003).
  • Corbin, A., Les filles de noce: misère sexuelle el prostitution aux 19e el 20e siècles (Paris 1978).
  • Harris, J., Policing prostitution in nineteenth-century Paris (New Jersey 1985).
  • Frondizi, A. and S. Porcher, 'Sidewalk queens: the economics of popular prostitution in Fin-de-Siecle Paris' in: S. Cunningham and M. Shati (eds), The Oxford Handbook of the Economics of Prostitution (Oxford 2016) 416-433. 
  • Ross, A.I., Urban Desires: Practicing Pleasure in the ‘City of Light,’ 1848-1900 (Michigan 2011).




Post geüpdate op 28-12-2023

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Kluizen van Brabant: de schandhuik

Afbeelding
Kluizen van Brabant is een nieuwe televisieserie waarin programmamaker en erfgoedspecialist Patrick Timmermans de betekenis van historische voorwerpen onderzoekt. Hij gaat hiervoor in gesprek met historici, conservatoren, archivarissen en andere specialisten. Voor de aflevering over de Bossche schandhuik werd ik door hem geïnterviewd. De vragen die me gesteld werden gingen over de betekenis van prostitutie in de negentiende eeuw. Het was het begin van de moderne tijd waarin de schandhuik niet meer werd gebruikt. Toch staat dit object symbool voor meer dan een oud verhaal. In de vroegmoderne tijd, toen prostitutie illegaal was, kon een bordeelhouder of sekswerker worden veroordeeld tot de schandhuik. De veroordeelde moest dan plaatsnemen in een van hout gemaakte huik en werd vervolgens 'te schande' rondgereden op een platte kar door 's-Hertogenbosch. Toeschouwers mochten de veroordeelde uitschelden en met etenswaar bekogelen. Na deze publieke vernedering werd de persoon de...
Ga naar het volledige artikel »

Choker sierraad en prostitutie

Afbeelding
In 2016 kreeg ik de vraag van een journalist of negentiende-eeuwse vrouwen die een lint om hun nek droegen (of een "choker" zoals het werd genoemd) prostituees waren? Aanleiding was een hernieuwde belangstelling van dit type halsketting onder beroemdheden en tieners. Zelfs nu, vijf jaar later, omschrijft Harpers Bazar een choker als een van de trends in de mode. Een paar weken terug kwam tijdens een online lezing over de Belle Epoque in Parijs de choker ter sprake. Dit deed me denken aan de vraag  en ik ben op zoek gegaan naar een antwoord.(1) Volgens Encyclopaedia Britannica is de definitie van een choker: een halsketting die nauw om de nek past als een nauwsluitende, hoge kraag. Het Britse naslagwerk legt bovendien uit dat de choker in de negentiende eeuw populair werd. In zijn vroegste vorm had de ketting één of meerdere rijen parels. Halverwege de eeuw kwam de choker met een fluwelen band waarop een speld of parel was gespeld in de mode. De rood lint versie die vrouw...
Ga naar het volledige artikel »

Bronnen: prostitutieregisters in Leiden

Afbeelding
Prostitutieregisters in Leiden (foto: WvdB, 2013) Met de komst van de Fransen aan het einde van de achttiende eeuw, werd een registratiesysteem voor prostituees en bordeelhouders in Nederland ingevoerd. Het systeem moest voorkomen dat het Franse leger ten onder zou gaan aan geslachtsziekten. Soldaten maakten veel gebruik van bordelen die beschouwd werden als besmettingshaarden van het syfilis-onheil. Een verbod was geen optie, want dat zou leiden tot een oncontroleerbare illegale prostitutiemarkt. Met het vertrek van de Fransen in 1813 nam de Nederlandse overheid het systeem over. Prostitutie bleef aldus een legaal beroep. De regels en registratie van prostituees en bordeelhouders werd echter niet meer landelijk, maar bij de gemeenten neergelegd. (1) Hoe zag die registratie eruit? Onlangs ging ik naar het archief in Leiden (Erfgoed Leiden en Omstreken) om de drie prostitutieregisters (1853 - 1904) van die gemeente in te zien. (2)
Ga naar het volledige artikel »