Prostitutie in de negentiende eeuw

Ik was gevraagd om een presentatie te geven op het jaarlijkse symposium van Studenten Geschiedenis in Nederland  (SGN). Het werd begin juni van dit jaar gehouden in Amsterdam en droeg het thema: taboes. Hier beneden vind je de introductietekst en de dia's.

Kun je met weinig moeite een papieren boek maken van een blog? Ja, dat kan.  Onlangs probeerde ik  Pixxibook.com  en vond het resultaat erg mooi: een ingebonden boek met alle posts van dit blog. Dit zijn in het kort mijn bevindingen...

Prostitutie was legaal in de negentiende eeuw. Als onderdeel van de Algemene Plaatselijke Verordeningen (AVP) konden gemeenten zelf de regels op dit gebied bepalen. Het is vaak even zoeken in een gemeentearchief om een dergelijke verordening te vinden. Ik was daarom aangenaam verrast toen ik een jaar geleden bij een online antiquariaat een ingebonden verzameling met maar liefst veertig negentiende-eeuwse verordeningen op prostitutie van diverse gemeenten tegenkwam. Mijn blijdschap was groot, maar werd al snel getemperd toen ik het prijskaartje bekeek. Kort daarna besprak ik de prachtige vondst met collega Frank de Jong  van het  Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Hij toonde direct interesse om de verzameling aan te schaffen. Bovendien wilde hij het scannen en de gegevens ook  digitaal beschikbaar maken. De collectie bleek goed aan te sluiten bij plaatselijke verordeningen van diverse gemeenten uit dezelfde periode die het IISG al bezat. Een prachtig voornemen d

Onderzoeker Hanco Jurgens attendeerde me op een interessante reportage van NPO Radio 1 waarin Lisette Blokker ( Regionaal Archief Alkmaar ) werd geïnterviewd over mariniers die in het Den Helder van de eerste helft van de negentiende-eeuw " venussmet " kregen. Interessante archiefbronnen over het onderwerp zijn geïnventariseerd en een drietal stukken uit de negentiende eeuw zijn inmiddels (14-02-2023)  gescand online te vinden zijn .  (1)  

Er zijn diverse nieuwe of binnenkort-te-verschijnen boeken over negentiende-eeuwse prostitutie die ik graag wil lezen in de komende winter. In deze blogpost geef ik een overzicht. Siobhán Hearne,  Policing prostitution. Regulating the Lower Classes in Late Imperial Russia  (2021) Het boek bespreekt het reguleringssysteem in Rusland van de jaren 1840 tot 1917. Hoe werd het geïmplementeerd, ervaren en weerstand geboden ​​in een tijdperk van modernisering en verstedelijking? Elk hoofdstuk onderzoekt de levens en uitdagingen van verschillende betrokkenen, inclusief vrouwen die seks aanboden, mannen die ervoor betaalden, bemiddelaars, de politie en grotere stedelijke gemeenschappen  ( OUP ) . Recensie in  Journal of the history of sexuality Meer informatie over het boek Jade W. Luiz,  Archeology of a Brothel in a Nineteenth-Century Boston, MA  (2023) Het boek onderzoekt hoe de praktijk van negentiende-eeuwse prostitutie een constructie was van fantasieën bedoeld voor klanten die bordelen be

Waar ga je naar toe als je in een vreemde stad een avondje wilt stappen? In negentiende-eeuws Amsterdam werden op straat flyers uitgedeeld met tips waar je kon gluren naar "damesbediening" of "Grieksche nijmphen" kon ontmoeten. (1) In andere metropolen waren speciale gidsen te koop bij kiosken met adressen en recensies van bordelen en prostituees. 'Pleasure guides' van toen blijken nog steeds populair te zijn. In 2020 werd Pretty women of Paris , afkomstig uit 1883, op een veiling verkocht voor zesduizend dollar. Wie de geinteresseerde koper is kon ik niet achterhalen. Voor historici bieden de gidsen boeiende informatie. Niet omdat de beoordelingen nieuwe inzichten geven in wat klanten belangrijke kwaliteiten van prostituees vonden in die periode. Dergelijke beschrijvingen van 'dames van plezier' zijn door de eeuwen heen nauwelijks veranderd. Interessant zijn de genoemde locaties van publieke vrouwen en huizen in een stad, de prijzen van diensten en