Dan Snow sprak voor de boeiende geschiedenispodcast History Hit met historica Julia Laite over geweld tegen vrouwen in het negentiende-eeuwse Londen. Aanleiding voor dit interview was de moord op Sarah Everard in maart van dit jaar. Julia vergelijkt de zaak met Emma Elizabeth Smith, die hetzelfde lot ondergaat na een bezoek aan een Londense bar in 1888. De wetenschapster verricht al tien jaar historisch onderzoek naar sekswerksters in Londen en het geweld dat ze ondervonden. (1) Ze concludeert dat met het sluiten van de bordelen eind negentiende eeuw het geweld tegen vrouwen niet afnam. Juist het tegenovergestelde gebeurde. Het leidde tot een toename van geweld tegen de meest kwetsbaren.(2) (via Google Podcast)
De duistere stad
Met de economische groei verschenen er steeds meer warenhuizen, uitgaansgelegenheden en koffiehuizen in laat-Victoriaanse Londen. De veranderingen leidden tot meer vrouwen uit de hogere en middenklasse die zich op straat vertoonden: winkelend, wandelend of een koffiehuis bezoekend. Hoewel hun zichtbaarheid toenam, werden dezelfde stedelijke ruimtes ook als gevaarlijke omgevingen voor vrouwen beschouwd. De politiebescherming was in die tijd beperkt door een tekort aan agenten. Om intimidatie door "male pests" te voorkomen, werden gidsen voor vrouwen gepubliceerd met suggesties over hoe ze zich in het openbaar moesten gedragen en kleden. Dit fenomeen was niet beperkt tot Londen of het VK.
Esmeralda Tijhoff schreef
een interessant artikel over het onderwerp in Nederland waarin ze verwijst naar het populaire Nederlandse etiquetteboekje van Van der Mandele uit 1896.
(3) Daarin wordt vrouwen geadviseerd hoe ze zich kunnen onderscheiden van 'publieke vrouwen' (of: prostituees) op straat om zo geen 'oneervolle voorstellen' te krijgen.
Morele paniek
Julia ziet het sluiten van bordelen als resultaat van de morele paniek over veiligheid. Verhalen in de media van Alfred Dyer en William Stead over de ontvoering van jonge vrouwen die vervolgens gedwongen werden om in bordelen te werken en de Jack the Ripper-moorden op prostituees vormden de olie op het morele vuur. (4) Het leidde tot een wettelijk verbod op bordelen. Toch heeft het niet geleid tot een afname van het geweld tegen vrouwen. Julia legt uit dat het verbod vrouwen die in de seksindustrie werkten, uit een relatief veilige omgeving van een bordeel dwong naar illegale vormen van prostitutie. En daarmee ontstond voor hun veiligheid een afhankelijkheid van derden, zoals pooiers. De prostitutiemarkt verdween niet, ze organiseerde zich gewoon anders met een groep vrouwen die hiervan het slachtoffer werd.
Noten
(1) Bijvoorbeeld: J. Laite, Common Prostitutes, and ordinary citizens. Commercial sex in London, 1885-1960 (London 2012); -, 'A Global History of Prostitution: London' in: M. Rodriguez Garcia, L. Heerma van Voss & E. van Nederveen-Meerkerk, Selling sex in the city. A global history of prostitution, 1600s-2000s (Leiden 2017) 111 - 137; -, 'Traffickers and pimps in the era of white slavery', Past & Present 237 (2017) 237-269. See also the blogpost I wrote on her latest book.
(2) E. Tijhoff, ‘Thuis in de stad. Hoererende dames en winkelende vrouwen in Amsterdam rond 1900’ Historica 14 (2008) 4.
(3) Het werd opnieuw gepubliseerd in 2011: E.C. van den M, Het wetboek van Mevrouw Etiquette (Zaltbommel 2011).
(4) Literatuur over de morele paniek: UK: J.Walkowitz, City of dreadful delight (London 1992); Nederland: P. de Vries, Kuisheid voor mannen, vrijheid voor vrouwen (Hilversum 1997); België: J.M. Chaumont, 'The white slave trade affair (1880‑1881): a scandal specific to Brussels?' Brussels Studies 46 (2011) p.1-11.
Reacties
Een reactie posten